آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی

آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی
آنژیوگرافی یک تکنیک تصویربرداری پزشکی است که برای دیدن شریان‌ها، سیاهرگ‌ها و حفره‌های قلب استفاده می‌شود. در این روش یک ماده حاجب به صوت مستقیم با لوله های باریک کاتتر به داخل خود رگ کرونری قلب، تزریق شده و سپس با اشعه ایکس از آن تصویربرداری میشود.در صورت وجود هرگونه تنگی عروقی ازطریف همان کاتتر ها، ورود بالون و استنت انجام شده و اقدامات لازم برای باز کرد تنگی، انجام می پذیرد.

 سی تی آنژیوگرافی مدرن با تزریق ماده حاجب به داخل رگ‌های خونی محیطی (نه خود رگرونری قلب) و تصویربرداری با استفاده از تکنیک‌های مبتنی بر اشعه ایکس مانند فلوروسکوپی انجام می‌شود. سی تی آنژیوگرافی یک تصویربرداری پزشکی است که امکان تجسم سه بعدی شریان‌ها را فراهم می‌کند. این تصویبردای با استفاده از دستگاهی به نام اسکنر انجام می‌شود که می‌تواند بیماری‌هایی مانند آنوریسم های شریانی، ترومبوز یا آمبولی های عروق قلب ،ریه و سایر عروق بدن را نیز تشخیص دهد.

در این نوشتار از سایت دکتر سوده رودباری متخصص قلب و عروق، شما را بیشتر با آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی آشنا می‌کنیم. 

تفاوت آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی چیست؟ 

تفاوت آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی در نحوه انجام این دو است. در واقع آنژیوگرافی یک آزمون تهاجمی محسوب می‌شود که در آن لوله کاتتر از طریق عروق محیطی دست یا کشاله ران وارد عروق کرونری قلب می شود. در حالی که سی تی آنزیوگرافی یک تصویر برداری غیر تهاجمی است (نوعی سی تی اسکن با تزریق معمولب به ورید های دست). در واقع در مواردی که شک ما به وجود تنگی های مهم کم باشد، این روش، روش مناسب تری است، چون عوارض کم تری دارد و در زمان کمتری و بدون بستری قابل انجام است. از آن سو، اگر احتمال گرفتگی های عروقی بر اساس تحلیل های اولیه زیاد باشد، انجام سی تی انژیو با توجه یه اینکه به احتمال زیاد نیاز به باز کردن عروق تنگ خواهد بود - که در این روش امکان پذیر نیست - کار منطقی ای به نظر نمی رسد و نهایتا مجددا نیاز به آنژیوگرافی معمولی خواهد بود. 

آنژیوگرافی

انواع سی تی آنژیوگرافی

انواع مختلفی از آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی موجود است، از جمله: 
•    سوپرا آئورت، که شریان‌های کاروتید و مغزی را تجسم می‌کند. 
•    چند ضلعی ویلیس، که امکان تجسم شریان‌های مغزی را فراهم می‌کند. 
•    ریه که از شریان‌های ریوی  تصویربرداری می‌کند. 
•    سی تی آنژیوگرافی اندام ها، که اجازه می‌دهد تا شریان‌های فمورال، تیبیا یا فیبولار دیده شوند. 

سایر کاربرد های آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی

آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی  روش مرجع پس از سونوگرافی داپلر برای مطالعه باریک شدن برخی از شریان‌های اندامی و یا شکمی (مانند تنگی آئورت قفسه سینه یا شکمی) است.

 آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی می‌تواند برای مطالعه آنوریسم (یا گشاد شدن عروق) هم استفاده شود. اگر فرد مشکوک به آمبولی (مهاجرت لخته‌های خون) باشد، سی تی آنژیوگرافی ممکن است به عنوان اولین آزمایش توصیه شود. در واقع، سی تی آنژیوگرافی به طور فزاینده‌ای برای بررسی آمبولی احتمالی ریه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سی تی آنژیوگرافی را می‌توان به صورت سرپایی استفاده کرد و می‌تواند جایگزین آنژیوگرافی یا آنژیوگرافی عروق کرونر برای تشخیص ترومبوز (لخته خونی که بدن رگ را مسدود می‌کند) شود.

سی تی آنژیوگرافی

نکات مهم قبل از انجام آنژیوگرافی
قبل از انجام آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی، نمونه خون گرفته می‌شود. با توجه به خطر ابتلا به نارسایی کلیه با تزریق مواد حاجب، آزمایش کراتینین قبل از سی تی آنژیوگرافی ضروری است. پزشکی که سی تی آنژیوگرافی را تجویز می‌کند، روش آزمایش، دلیل درخواست این آزمایش و نتایج مورد انتظار را توضیح می‌دهد. 

 قبل از انجام آزمایش باید چندین ساعت ناشتا باشید و افراد مبتلا به دیابت که تحت درمان با متفورمین هستند، باید درمان خود را ۴۸ ساعت قبل از انجام آزمایش متوقف کنند. اما مصرف سایر داروهای قلبی و فشارخون و چربی خون، هیچ منعی ندارد.

محدودیت‌های این آزمون‌ها چیست؟ 
در برخی موارد، آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی توصیه نمی‌شود: 

•    از این تکنیکدر دوران بارداری باید اجتناب شود، زیرا از فناوری اشعه ایکس استفاده می‌کند که می‌تواند بر جنین تأثیر بگذارد.

•    افرادی که به مواد حاجب حساسیت دارند نیز نباید تحت بررسی با آنژیوگرافی قرار گیرند. 
•    سی تی آنژیوگرافی در افراد مبتلا به نارسایی شدید کلیوی منع مصرف دارد. 
•    در صورت شیردهی تست امکان‌پذیر است اما شیردهی باید چند ساعت به تعویق بیفتد. 

یک بیمار در انتظار آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی

سی تی آنژیوگرافی چگونه انجام می‌شود؟
طبق توضیحات خانم دکتر سوده رودباری متخصص قلب و عروق، اسکنر سی تی آنژیوگرافی، ترکیبی از دستگاه اشعه ایکس است که به یک انژکتور خودکار متصل است. پس از تکمیل سوالات پزشکی، بیمار وسایل خود را برمی دارد و معمولاً روپوش می‌پوشد. جواهرات و فلزات نباید همراه بیمار باشد. بیمار به حالت خوابیده روی میز متحرکی دراز می‌کشد که به تدریج تا موقعیت حلقه اسکنر پیش می‌رود. در طول معاینه، اپراتور از بیمار می‌خواهد که نفس خود را در حین گرفتن تصاویر حبس کند. این عملیات حدود بیست دقیقه طول می‌کشد. 

آنژیوگرافی چگونه انجام می‌شود؟ 
برای آنژیوگرافی نیاز است که بی‌حسی موضعی برای بیمار انجام شود. سپس یک لوله کاتتر کوچک از طریق یکی از شریان‌ها (معمولا شریان مچ دست و یا کشاله ران) به درون بدن - تا ناحیه سرخرگ های کرونری قلب- فرستاده می‌شود و پزشک می‌تواند پس از تزریق مستقیم ماده حاجب به داخل این رگ ها، تصاویر را در مانیتور مشاهده کرده و وجود تنگی ها را بررسی نماید. 

عوارض آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی

آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی عوارض جانبی ای خطرناکی ندارند. در سی تی آنژیوگرافی فقط تزریق ماده حاجب می‌تواند کمی ناخوشایند باشد (در حین عبور محلول باعث ایجاد حس گرمای خفیفی در بدن می‌شود و یا در برخی افراد واکنش های حساسیتی خفیفی بدهد مه فورا با دارو قابل درمان و کنترل است).

افراد کلاستروفوبیک ممکن است از عبور از حلقه اسکنر کمی احساس ناراحتی کنند.

بعد از اسکن، محل تزریق ممکن است قرمز و کمی دردناک باشد، که این ناراحتی خیلی سریع از بین می‌رود.

آنژیوگرافی نیز مانند سی تی آنژیوگرافی عوارض خاصی ندارد. پس از انجام عملیات اگر از شریان ران پا استفاده شده باشد، باید ران پا را بی‌حرکت نگه داشت. معمولا بیمار چند ساعت پس از انجام آن در سی سی یو تحت مراقبت قرار می‌گیرد و سپس به بخش منتقل می‌شود. 

منبع
https://www.elsan.care/fr/pathologie-et-traitement/imagerie-medicale/angioscanner#:~:text=L'angioscanner%2C%20appel%C3%A9%20%C3%A9galement%20angiographie,indiqu%C3%A9%20%C3%A0%20tout%20le%20monde.