قلب را بیشتر بشناسید، نحوه عملکرد قلب در بدن ما

در این مطلب از سایت دکتر سوده رودباری متخصص قلب و عروق قصد داریم شما را با عملکرد قلب در بدن انسان، (مهمترین عضو بدن انسان) آشنا کنیم. عملکرد قلب انسان بسیار مهم است و هر گونه اختلال در عملکرد قلب  باعث ایجاد مشکلات زیادی در سلامت ما می شود.
قلب مهم‌ترین عضو بدن ما است. قلب مرکز اصلی سیستم گردش خون است و از طریق شبکه‌ای که توسط رگ‌های خونی تشکیل شده است، خون حاوی اکسیژن و سایر مواد را به مغز و اندام‌های بدن انتقال می دهد تا سالم بمانند و به وظایفشان عمل کنند. در واقع قلب است که باعث می شود آنچه را که سلول های بدن نیاز دارند، به تمام قسمت های بدن فرستاده شود. اما این عضله چگونه این کار را انجام می دهد؟ 

 
عملکرد قلب در بدن

نحوه عملکرد قلب  به زبان ساده:

قلب ما برای پمپاژ خون به دو بطن چپ و راست تقسیم می شود. سمت راست قلب، از دهلیز و بطن راست تشکیل شده است. قلب با این قسمت  خون را با اکسیژن کم دریافت می کند و از طریق رگ برای افزایش سطح اکسیژن خون را به ریه منتقل می کند . پس از اتمام این عمل، خونی که حاوی سطوح بالایی از اکسیژن است به سمت چپ قلب می رسد. این قسمت از قلب، خون را از شریان ها به تمام قسمت های بدن پمپ می کند.

مراحل پمپاژ خون در عملکرد قلب در بدن:

خون در 4 مرحله از قلب و رگ های شما پمپاژ می شود که به این پمپاژ ضربان قلب می‌گویند:

•    مرحله اول :دهلیز راست خون فقیر از اکسیژن را دریافت می کند و آن را از طریق دریچه ای به نام دریچه سه لتی به بطن راست می فرستد.
•    مرحله دوم: اکنون بطن راست خون بدون اکسیژن را از طریق رگ ریوی به ریه ها می فرستد.
•    مرحله سوم:  در این مرحله دهلیز چپ، خون را با اکسیژن زیاد از ریه ها دریافت می کند. این خون از طریق دریچه میترال به بطن چپ منتقل می شود.
•    در نهایت بطن چپ خون غنی از اکسیژن را از طریق  آئورت به تمام قسمت های بدن می فرستد.

دهلیز قلب چپ و راست حفره های کوچکتر قلب هستند که خون را به بطن چپ و راست پمپاژ می کنند. بطن چپ و راست پمپ های قوی تری نسبت به دهلیز هستند. جالب است بدانید بطن چپ قوی تر است؛ زیرا باید خون را با فشار مناسب به تمام قسمت های بدن بفرستد. همه این قسمت ها با هم کار می کنند تا قلب را به درستی کار کند و اطمینان حاصل شود که خون اکسیژن دار به درستی به تمام قسمت های بدن می رسد. به همین دلیل ضربان قلب شخص باید مدام چک شود. 
 

عملکرد قلب در بدن و اجزای آن:

میزان طبیعی ضربان قلب با توجه به عملکرد قلب در بدن انسان از دیدگاه دکتر سوده رودباری

این عملیات در هر دقیقه 72 بار تکرار می شود. با هر انقباض قلب، 70 سی سی خون از قلب خارج می شود. با این محاسبه، یک قلب طبیعی در هر دقیقه حدود 5000 متر مکعب یا 5 لیتر خون را در بدن پمپاژ می کند. در واقع در شرایط استراحت و به طور طبیعی با فعالیت بدنی، ورزش و کار که نیازهای بدن افزایش می یابد، ضربان قلب تغییر می کند. یعنی مقدار خون استخراج شده از قلب تغییر می کند.مشخص است که حجم خون در دقیقه می تواند متفاوت باشد و به 15 یا 20 لیتر هم برسد.

تعداد ضربان قلب در هر فردی با افراد دیگر متفاوت است و این تفاوت به دلیل اندازه متفاوت بدن افراد و تفاوت در تحریک اعصاب آنهاست. افرادی که ورزش می کنند یا فعالیت بدنی زیادی دارند، به دلیل قوی تر بودن ماهیچه قلب، معمولاً در زمان استراحت ضربان قلب کمتری دارند. برای این افراد در حین فعالیت بدنی ضربان قلب کمتر از دیگران افزایش می یابد. در حالی که افرادی که فعالیت بدنی زیادی ندارند، احتمال ضربان قلب بالا در زمان استراحت آن‌ها وجود دارد و با فعالیت بدنی کم، ضربان قلب آنها به شدت افزایش می یابد.

چه میزان ضربان قلب طبیعی است؟ 

 به هر حال ضربان قلب افراد سالم در هنگام استراحت از حداقل 60 بار در دقیقه تا حداکثر 100 بار در دقیقه متغیر است. عملکرد قلب در بدن این افراد بستگی به سایز بدن، سطح فعالیت بدنی و میزان تحریکات عصبی دارد. حتی یک فرد می تواند در زمان ها و روزهای مختلف تعداد ضربان قلب متفاوتی داشته باشد و این موضوع کاملا  طبیعی است. البته ضربان قلب کمتر از 50 ضربه در دقیقه یا بیش از 120 ضربه در دقیقه قطعاً مستلزم گرفتن نوار قلب و مشورت با پزشک است.
 

...و سخن آخر

با توجه به اینکه طبق این مطلب،  قلب وظیفه پمپاژ خون اکسیژن دار به قسمت های مختلف بدن را بر عهده دارد، فرآیندهای شرح داده شده در مراحل قبل در آن به درستی و هماهنگ انجام شود، قلب ما فرآیندهای طبیعی خود را انجام می دهد. اگر در سرعت یا هماهنگی این قسمت ها اختلال ایجاد شود، قلب دیگر نمی تواند به روند طبیعی خود ادامه دهد و عملکرد قلب تحت تأثیر قرار می گیرد.  مشکلاتی مانند کاهش یا افزایش ضربان قلب، لخته شدن خون، احساس سنگینی و فشار در قفسه سینه و غیره مشکلاتی هستند که در اثر ایجاد مشکل در عملکرد قلب در بدن انسان ایجاد می شود.

 اگر این مشکلات برای شما ایجاد شد پیشنهاد می کنیم با خانم دکتر سوده رودباری متخصص قلب و عروق در این خصوص مشورت کنید.